به عنوان یک مکان مطالعاتی که به طور فزاینده ای جذاب و چند فرهنگی ، دکتری در کانادا گزینه خوبی برای در نظر گرفتن تحصیلات دکتری شما است و فرصت های تحقیقاتی زیادی را برای شما فراهم می کند تا بتوانید تخصص خود را گسترش دهید . بیش از یک سوم تحقیقات کلی این کشور در دانشگاه های کانادا انجام می شود و این کار میلیارد ها دلار به اقتصاد این کشور کمک می کند .
مدارک مورد نیاز:
برای اپلای و گرفتن پذیرش از تمام مراکز آموزشی کانادا به ترجمه مدرک و ریزنمرات تحصیلی نیاز دارید. البته همراه با صفحات ترجمه شده، صفحات فارسی ضمیمه شده هم مورد نیاز است. در مرحله اپلای بیشتر دانشگاهها اسکن مدرک و ریزنمرات را قبول میکنند و نیاز به مدرک کاغذی آن نیست.
همچنین در این مرحله نیاز به مهر دادگستری و امور خارجه نیست اما پس از اخذ پذیرش از دانشگاه باید طی مدت تعیین شده، اصل ترجمه مدرک و ریزنمرات به همراه صفحات فارسی را که مهر دادگستری دارد برای دانشگاه ارسال کنید. ارسال مدارک باید از طرف دانشگاه محل تحصیلتان صورت بگیرید به صورتی که تمام مدارک در پاکت دانشگاه گذاشته شده و بر روی پاکت و یا در آن مهر دانشگاه زده شود.
برای بسیاری از اساتید و دانشگاههای کانادا سابقه تحصیل و معدل در لیسانس هم مهم است. بنابراین در زمان اپلای دکتری کانادا مدرک کارشناسی خود را نیز ارائه دهید. در مقطع دکتری، GPA یا همان معدل ۷۰ درصد به بالا (۱۴ به بالا) در هر دو مقطع کارشناسی ارشد و کارشناسی مورد نیاز است.
معدل تحصیلی یا Grade Point Average که به اختصار به آن GPA میگویند با تقسیم کردن مجموع نمرات کسب شده (ضرب در واحد) بر تعداد واحدهای گذرانده شده به دست می آید و معمولا عددی بین 0 تا 4 است.
کارنامه زبان
نمره آیلتس حداقل ۶.۵ یا معادل آن برای رشته های مهندسی و علوم و آیلتس حداقل ۷ یا معادل آن برای بیشتر رشتههای هنر، معماری، زبان انگلیسی، روانشناسی و مدیریت مورد نیاز است.
بعضی از دانشگاهها اسکن کارنامه زبان را در مرحله اپلای قبول میکنند اما بعضی دیگر از دانشگاهها از شما میخواهند که از طریق مرکزی که در آنجا آزمون دادهاید، کارنامه زبان را برای آنها ارسال کنید.
اکثر دانشگاههای کانادا انگلیسی زبان هستند و مدارک زبان زیر را برای پذیرش دکترا میپذیرند:
- آیلتس آکادمیک (International English Language Testing System – IELTS)
- تافل (Test of English as a Foreign Language – TOEFL)
- پی تی ای (Pearson Test of English Academic – PTE)
- دوئولینگو (Duolingo English Test)
- کیل (Canadian Academic English Language – CAEL)
- آزمون ام ای ال ای بی (The Michigan English Language Assessment Battery – MELAB)
دانشگاههای فرانسوی زبان هم مدارک زیر را برای پذیرش دکترا در کانادا قبول دارند:
- دَلف/دِلف Diplôme approfondi de langue française – DALF / Diplôme d’études en langue française – DELF
- ت س اف (test de connaissance du français – TCF)
- تف (Test d’Evaluation de Français – TEF)
- ت ف آی (Test de français international – TFI)
نمره زبان مورد نیاز:
آیلتس | حداقل نمره بین ۶.۵ – ۷ |
تافل | حداقل نمره بین ۸۵ – ۱۰۰ |
PTE | حداقل نمره بین ۶۰ – ۶۵ |
دوئولینگو | نمره بین ۱۱۵ – ۱۲۰ |
مشروط به زبان | خیر |
نکته:
- بیشتر دانشگاههای کانادا در مقطع دکترا مدرک دوئولینگو را قبول ندارند.
- بیشتر رشتههای علوم انسانی و بعضی از رشتهها مانند مدیریت، مالی، روانشناسی، حقوق، معماری، هنر و زبان انگلیسی به نمره زبان بالاتر از آنچه در جدول اشاره شد، نیاز دارند.پ
رزومه تحصیلی (CV) و کاور لتر:
یکی از مدارک اصلی برای گرفتن پذیرش تحصیلی از دانشگاههای کانادا ارائه رزومه تحصیلی است. در رزومه تحصیلی مجموعهای از اطلاعات شخصی، سوابق تحصیلی، سوابق شغلی، سوابق پژوهشی (در صورت وجود)، افتخارات تحصیلی و شغلی و همچنین اطلاعات مربوط به مهارتهای کامپیوتری و زبانی نوشته میشود.
برای مقاطع تحصیلات تکمیلی مانند دکترا لازم است که اطلاعات مربوط به دو یا سه نفر از اساتید دانشجو هم نوشته شود که این اساتید قرار است در حمایت از دانشجو، توصیه نامه خود را به دانشگاه مورد نظر ارائه دهند.
کلمه سی وی که مخفف Curriculum Vitae است معمولا به جای رزومه به کار میرود اما تفاوتهایی با هم دارند. در سی وی اطلاعات؛ مخصوصا اطلاعات پژوهشی با جزییات بیشتری نوشته میشود و بیشتر برای مقاطع ارشد و دکترا از آن استفاده میشود. در رزومه اطلاعات کلی تر و خلاصه تر نوشته میشوند.
داشتن استاد راهنما در دانشگاه مقصد
اسکن پاسپورت معتبر
توصیه نامه (Recommendation Letter)
توصیه نامه، نامه تاییدی است که اساتید دانشگاهی که در آن تحصیل کردهاید در جهت تایید صحت تحصیلی و اخلاقی شما صادر میکنند. این نامه معمولا حاوی معرفی مختصری از دانشجو، ذکر پیشینهای از فعالیتهای علمی – عملی او و صحه گذاری بر روحیات و اخلاق اوست.
به علاوه استاد در پایان توصیه نامه اطلاعات تماس خود را برای دریافت تماس احتمالی از سوی دانشگاه مقصد مینویسد. گاهی اوقات به عنوان شرایط پذیرش، دانشگاه مقصد توصیه نامه از کارفرما را هم قبول میکند. هر استاد یا کارفرمایی معمولا به شیوه نگارش خود توصیه نامه را مینویسد ولی محتوای کلی آنها یکی است.
ارسال توصیه نامه برای بیشتر دانشگاههای کانادا به صورت آنلاین است. به این صورت که پس از اپلای، از طرف دانشگاه برای اساتید یا کارفرما ایمیلی ارسال میشود و اساتید یا کارفرما باید با ایمیل آکادمیک یا ایمیل شرکتی خود، توصیه نامه بر روی سربرگ دانشگاه یا شرکت و در صورت لزوم فرم توصیه نامه را برای دانشگاه مورد نظر ارسال کنند.
انگیزه نامه (Statement of Purpose)
انگیزه نامه همان برنامه ریزی تحصیلی و بیان هدف و انگیزه شما از تحصیل در رشته و دانشگاهی است که قصد دارید برای آن اپلای کنید. انگیزه نامه به دانشگاه یا استاد این امکان را میدهد که میزان انگیزه و هدف و همچنین علاقه شما به رشته مربوطه را بسنجد.
انگیزه نامه نباید تکرار رزومه باشد. بلکه باید در مورد بخشهایی از سوابق تحصیلی، شغلی و سوابق پژوهشی و تحقیقاتی و همچنین مهارتها که برجستهتر هستند توضیح دهید و خود را فرد مناسبی برای آن رشته و دانشگاه نشان دهید. مهمتر از همه باید توضیح دهید که هدف شما از تحصیل در رشته و دانشگاه مورد نظر چیست و خواندن آن رشته چطور می تواند شما را به اهدافتان برسد.
انگیزه نامه فرمت خاصی ندارد بلکه به صورت یک متن یکپارچه در حد یک تا دو صفحه نوشته میشود که علاوه بر محتوا، تبحر شما را در نوشتار هم نشان میدهد.
نمونه نوشتاری (Writing Sample)
نمونه نوشتاری معمولا شامل مقالات، بخشهایی از پایان نامه یا پروژههای تحقیقاتی است که قبلا انجام دادهاید. بعضی از دانشگاهها برای آن حداکثر تعداد صفحات تعیین میکنند، بنابراین باید طبق دستورالعمل دانشگاه نمونه نوشتاری خود را ارائه دهید. این مدرک برای همه رشتهها الزامی نیست.
پورتفولیو (Portfolio)
بعضی از دانشگاههای کانادا در رشتههایی مانند معماری، هنر و رشتههای مرتبط با آنها به پورتفولیو نیاز دارند. پورتفولیو چکیدهای از طرحها و کارهای انجام شده در آن رشته خاص است که به صورت تصویری و با توضیحات به صورت یک فایل ارائه میشود. معمولا هر دانشگاهی دستورالعمل خاص خود را برای تهیه portfolio دارد.
چکیده پایان نامه ارشد (Thesis Abstract)
اگر برای مقطع کارشناسی ارشد خود پایان نامه ارائه دادهاید، بهتر است چکیده آن را به دانشگاه کانادا ارائه دهید. البته این مدرک الزامی نیست.
داشتن نمره آزمون GRE جی آر ای
نمره آزمون GRE جی آر ای حداقل ۳۰۰ یا جی مت (GMAT) حداقل ۵۰۰ برای بعضی از رشته های مدیریت و مالی و حسابداری
پروپوزال تحقیقاتی (Research Proposal)
برای پذیرش دکترا در کانادا بعضی از دانشگاهها به پروپوزال نیاز دارند. پروپوزال مدرکی است با حدود ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ کلمه که در آن باید موضوع و روش تحقیقات پایان نامه دکترای خود را توضیح دهید.
چاپ مقاله پژوهشی در ژورنال های معتبر
در صورت امکان، مقالات انگلیسی خود را که مرتبط با حوزه تحقیقاتی استاد راهنمای کانادا باشد، در اپلیکیشن آپلود و برای دانشگاه ارسال کنید. اگر امکان ارسال کامل مقالات وجود ندارد، تنها چکیده هر مقاله را ارسال کنید.
بهترین دانشگاههای کانادا برای تحصیل دکترا:
شهریه در مقطع دکتری کانادا بسیار متغیر است. ممکن است در دانشگاهی سالانه دو هزار دلار شهریه بپردازید و در دانشگاهی دیگر نه تنها شهریه نمیدهید بلکه سالی ۲۵,۰۰۰ دلار هم دریافت کنید. اما به طور میانگین هزینه تحصیل در مقطع دکتری در کانادا برای دانشجویان بین المللی سالانه بین ۱۰,۰۰۰ تا ۳۰,۰۰۰ دلار است.
۳. انتخاب اساتید مرتبط با حوزه تحقیقاتی شما در وبسایت دپارتمان
وارد وبسایت دپارتمان رشته خود شده و از بین تمام اساتیدی که در آن رشته تدریس میکنند، اساتیدی را انتخاب کنید که حوزه تحقیقاتی شما با حوزه تحقیقاتی آن اساتید هماهنگ و در یک راستا باشد.
۴. ارسال ایمیل به اساتید
سپس کانتکت با اساتید را شروع کنید و به آنها ایمیل بزنید. بهتر است رزومه و مدرک و ریز نمرات لیسانس و فوق لیسانس خود را به ایمیل ضمیمه کنید.
نکات مهم در مورد نحوه مکاتبه با اساتید دانشگاههای کانادا در مقطع دکترا
- در عنوان ایمیل مقطع تحصیلی و همچنین ترم ورودی مورد نظر خود را ذکر کنید.
- از نوشتن ایمیلهای جنرال و کلی پرهیز کنید.
در متن ایمیل در مورد علایق تحقیقاتی خود و چگونگی ارتباط آن با حوزه تحقیقاتی استاد به صورت خلاصه صحبت کنید و ایمیل خود را از این نظر خاص کنید. - بهتر است در ایمیل اولیه در مورد فاند و بورسیه تحصیلی صحبت نکنید.
بیشتر اساتید در مقطع دکترای کانادا برای دانشجویان بورسیه در نظر میگیرند. البته ممکن است بعضی از اساتید بودجه کافی برای ساپورت دانشجو را نداشته باشند و اعلام کنند که به دلیل نداشتن بودجه نمیتوانند دانشجوی دیگری را بورسیه کنند.در چنین مواردی برای اینکه استاد را از دست ندهید، بهتر است در مورد گرفتن فاند چانه نزنید و به استاد بگویید که حاضرید به صورت سلف فاند و بدون دریافت بورسیه دانشجوی او شوید.طبق سیستم تحصیلی دانشگاههای کانادا، حتی اگر دانشجویی در ترم اول بورسیه تحصیلی دریافت نکند از ترمهای بعد احتمال زیادی وجود دارد که بورسیه بگیرد. در واقع بیشتر استادها به دلیل عدم شناخت کافی از دانشجویان و میزان توانمندی آنها نگران هستند آنها را ساپورت مالی کنند، اما پس از گذشت یک ترم تحصیلی و ارزیابی میزان توانمندی و دانش پژوهشی آنها و همچنین در صورت عملکرد خوبشان، به آنها بورس تحصیلی اختصاص میدهند.
- اگر استادی شما را به مصاحبه دعوت کرد، پاسخهای خود را برای سوالات احتمالی از قبل آماده کنید.
اساتید معمولا در جلسات مصاحبه چند مورد را بررسی میکنند:- میزان تسلط شما در درک و صحبت به زبان انگلیسی یا فرانسه
- میزان اعتماد به نفس شما و نحوه پاسخگویی به سوالات
- میزان تسلط و دانش علمی شما در مورد رشته تحصیلی خود و پژوهشهایی که انجام دادهاید
- میزان آشنایی شما با حوزههای تحقیقاتی استاد و بیان چگونگی ارتباط آنها با سوابق پژوهشیتانبرای اینکه جلسه مصاحبه موفقیت آمیز باشد، از قبل سوابق پژوهشی و مقالات استاد را با دقت مطالعه کنید و خود را برای سوالات مرتبط و احتمالی آماده کنید. همچنین ممکن است در مورد پایان نامه و مقالاتی که قبلا نوشتهاید از شما سوال بپرسند، بنابراین خود را از این جهت آماده کنید.
- خود را مشتاق و مایل به کار کردن با استاد نشان دهید.
در مکاتبه یا در زمان مصاحبه با استاد مورد نظر نشان دهید که تمایل زیادی برای کار در گروه تحقیقاتی او دارید و این علاقه را با ذکر دلایل منطقی نشان دهید. حتی اگر حوزه تحقیقاتی استاد به حوزه تحقیقاتی شما خیلی نزدیک نباشد، به او بگویید که توانایی و آمادگی کافی برای کار در یک حوزه پژوهشی نسبتا متفاوت را دارید.
۵. آماده شدن برای مصاحبه پس از دریافت جواب مثبت
اگر پاسخ مثبتی از استادی دریافت کردید و یا قبل از آن مایل به انجام مصاحبه با شما بودند خود را برای مصاحبه آماده و سعی کنید با بهترین جوابها خود را دانشجوی شایسته و مناسبی برای آن استاد نشان دهید.
۶. آغاز پروسه اپلای
در نهایت با دریافت پاسخ مثبت از یکی از اساتید پروسه اپلای خود را انجام دهید و نام ایشان را در اپلیکیشن وارد کنید.